প্ৰিয় লেখক আৰু প্ৰিয় লেখা (৩) - খুশৱন্ত সিং

প্ৰিয় লেখক আৰু প্ৰিয় লেখা (৩)   - খুশৱন্ত সিং

প্ৰতিকূল পৰিস্থিতিতো সত্যৰ লগত আপোচ নকৰা অৱস্থান আৰু তথ্যনিৰ্ভৰ খবৰ দিয়াটো আছিল তেখেতৰ লেখাৰ বৈশিষ্ট্য৷ ১৯৮৪ চনত ভাৰতীয় বায়ু সেনাৰ বিষয়া ৰাকেশ শমাৰ্ক ছোভিয়েট ইউনিয়নে ছয়ুজ-১১ নামৰ যানখনত মহাকাশলৈ যোৱাৰ সুবিধা দিওঁতে আমাৰ দেশ প্ৰয়োজনতকৈ অধিক গৌৰৱ আৰু আনন্দত আত্মহাৰা হোৱা দেখা গৈছিল৷ খুশৱন্ত সিঙে লিখিছিল - 'ট্ৰাক ড্ৰাইভাৰে লগত হেন্দিমেন নিয়া দি ৰাছিয়াই ৰাকেশ শমাৰ্ক লৈ গৈছে! এই ঘটনাটোত ভাৰতৰ সাফল্য হিচাপে ইমান আনন্দ কৰিব লগা প্ৰকৃততে একো নাই৷' পাঞ্জাৱত যেতিয়া খালিস্তানৰ দাবীত আন্দোলন হৈছিল খুশৱন্ত সিঙে জাৰ্নেল সিং ভিন্দেৰৱালক মুখামুখিকৈ ধৰিছিল৷ শিখ মৌলবাদীয়ে হত্যা কৰিবলৈ প্ৰস্তুত কৰা হিট লিষ্টত তেখেতৰ নাম একেবাৰে ওপৰত আছিল৷ অথচ ১৯৮৪ চনত অপাৰেচন ব্লু ষ্টাৰৰ সময়ত যেতিয়া অমৃতসৰৰ স্বৰ্ণ মন্দিৰত ভাৰতীয় সেনাই বলপূৰ্বক প্ৰৱেশ কৰিছিল, সিঙে ১৯৭৪ চনত ভাৰত চৰকাৰে দিয়া পদ্মভূষণ উপাধি চৰকাৰক ওভোতাই দিছিল৷

উৰ্দু কবিতাৰ পৰম ভক্ত খুশৱন্ত সিঙে গালিবৰ শ্বায়েৰী তেখেতৰ লিখাৰ মাজত প্ৰায়ে উল্লেখ কৰিছিল যদিও তেখেতে নিজে কবিতা লিখা নাছিল৷ গল্প, উপন্যাস, প্ৰৱন্ধৰ উপৰিও ১৯৮৩ চনত তেখেতে দূৰদৰ্শনৰ বাবে এখন চিত্ৰনাট্য লিখিছিল৷ ২০১০ চনত ৯৫ বছৰ বয়সত কেইজনমান অশীতিপৰ বৃদ্ধই লোধী উদ্যানত লগ হৈ অতীত জীৱনটো ৰোমন্থন কৰাৰ কাহিনীৰে লিখি উলিয়াইছিল তেখেতৰ জীৱনৰ শেষ উপন্যাস - ছানছেট ক্লাব৷ তেখেতে ঈশ্বৰ বিশ্বাস নকৰিছিল আৰু ধমীৰ্য় সন্ত্ৰাসবাদক কঠোৰ ভাষাৰে নিন্দা কৰিছিল৷ অত্যন্ত নিয়মানুৱৰ্তীখুশৱন্ত সিং সদায় পুৱা ৪ বজাত শুই উঠিছিল আৰু ৰাতি ৮ বজাৰ লগে লগে সকলো ধৰণৰ অভ্যাগতক বিদায় দিছিল৷ এবাৰ তেখেতৰ ঘৰৰ এটা অনুষ্ঠানলৈ প্ৰধানমন্ত্ৰী ৰাজীৱ গান্ধী আহিছিল, ৮ বাজিবলৈ কেইমিনিটমান থাকোঁতে৷ ঠিক ৮ বজাৰ লগে লগে প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ পৰা বিদায় লৈ তেখেত শোৱনিকোঠালৈ সোমাই গৈছিল৷ তেখেতৰ ঘৰৰ কলিং বেলৰ চুইছটোৰ কাষতে চকুত পৰাকৈ লিখা আছে – PLEASE DO NOT RING THE BELL UNLESS YOU ARE EXPECTED অথাৰ্ৎ, আপুনি অহাটো যদি অনাকাংক্ষিত হয়, তেন্তে বে’ল নবজাব৷

১৯৯৩ চনত শিৱসাগৰত অনুষ্ঠিত হোৱা অসম সাহিত্য সভাৰ অধিৱেশনলৈ খুশৱন্ত সিঙক মূখ্য অতিথি হিচাপে নিমন্ত্ৰণ কৰি অনা হৈছিল৷ সভাৰ সভাপতি আছিল ড° ভূপেন হাজৰিকা৷ সভাত সমবেত হোৱা মানুহ দেখি তেখেত হতবাক হৈ পৰিছিল আৰু একেলগে ইমান মানুহ আগতে কেতিয়াও দেখা নাই বুলি মন্তব্য দিছিল৷ নিজৰ লেখাৰ ভিতৰত খুশৱন্ত সিঙে ‘দিল্লী’ (Delhi- A Novel) নামৰ উপন্যাসখনৰ কথা প্ৰায়েই কৈছিল৷ কেইবাটাও শতিকাৰ সময় লৈ দিল্লীৰ পটভূমিত ৰচনা কৰা এইখন এখন বুৰঞ্জীমূলক উপন্যাস৷ তেখেতে পোৱা অনেক সন্মানৰ ভিতৰত ২০০০ চনত সুলভ ইন্টাৰনেচনেলে প্ৰদান কৰা “বছৰটোৰ সৎ মানুহজন” (Honest Man of the Year) পুৰস্কাৰটো পাই তেখেতে বৰ তৃপ্তি পাইছিল৷ ২০০৭ চনত তেখেতক ভাৰত চৰকাৰে পদ্মবিভূষণ উপাধিৰে সন্মানিত কৰিছিল৷ ২০০২ চনত তেখেতৰ আত্মজীৱনীখন প্ৰকাশ হোৱাৰ সময়ত অনেক হৈ চৈ ৰ সৃষ্টি হয়৷ মানেকা গান্ধীয়ে আইনৰ সহায়ত কিতাপখনৰ প্ৰকাশ বহুদিন পিচুৱাই দিবলৈ সমৰ্থ হৈছিল৷

এই আত্মজীৱনীখনৰ এটা ভাগ অনুবাদ কৰাৰ সন্মতি বিচাৰিয়েই মই এদিন ২০১০ চনত খুশৱন্ত সিঙৰ ঘৰৰ দুৱাৰদলিত উপস্থিত হৈছিলোঁগৈ৷ শৰীৰ ভালে নথকাত তেখেতক মই ব্যক্তিগত ভাবে লগ কৰিব নোৱাৰিলো কিন্তু কেইদিনমানৰ পিচতে তেখেতে নিজ হাতেৰে লিখা কঁপা কঁপা আখৰৰ চিঠি এখন আহি মোৰ হাতত পৰাত মই অভিভূত হৈ পৰিছিলো৷ শেষ সময়লৈকে তেওঁলৈ লিখা প্ৰত্যেকখন চিঠিৰ উত্তৰ তেওঁ নিজ হাতে লিখিছিল৷

মোৰ প্ৰিয় লেখকজনৰ মৃত্যুৰ খবৰ মই ততালিকে পাইছিলোঁ আৰু তেখেতৰ ঘৰত প্ৰথম উপস্থিত হোৱ দহজন মানুহৰ ভিতৰত মইও আছিলোঁ৷ জীৱনটোক পুণোৰ্দ্যমে উপভোগ কৰিবলৈ ভাল পোৱা এজন সৎ, নিষ্ঠাবান লেখক খুশৱন্ত সিঙৰ বিয়োগে সৃষ্টি কৰা শূন্যতা সহজে পূৰ হোৱাৰ সম্ভাৱনা নাই৷ (আগলৈ)