মহাশ্বেতা দেবীলৈ শ্ৰদ্ধাঞ্জলী....
মানুহজনী ঢুকাই থাকিল৷ বয়সৰ হিচাপেৰে উচিত বয়সতে তেখেতৰ মৃত্যু হৈছে৷ ১৯২৬ চনৰ ১৪ জানুৱাৰীত ঢাকাত জন্ম হৈছিল তেখেতৰ৷ ৯০ বছৰ হৈছিল ৷
বেঞ্জামিন ফ্ৰেকলিনে কৈছিল-
If you
would not be forgotten
As soon
as you are dead and rotten
Either write
things worth reading
Or do
things worth writing…
এই অৰ্থত মহাশ্বেতা দেবীৰ মৃত্যু নহয়, কাৰন তেখেতৰ লিখনি নিতান্তই পঢ়াৰ যোগ্য৷
তেখেতৰ কাহিনীৰ পটভুমিত এতিয়ালৈকে ৫খন কথাছবি নিৰ্মান হৈছে – সংঘৰ্ষ (১৯৬৮), ৰুদালী
(১৯৯৩), হাজাৰ চুৰাচী কি মা (১৯৯৮), মাটি মাই (২০০৬) আৰু গংগোৰ (২০১০)৷
লেখিকাৰ অন্যান্য গ্ৰন্থসমূহ হৈছে – ধানের শীষে শিশির, অগ্নিগৰ্ভ, অরণ্যের অধিকার,
নৈঋতেৰ মেঘ, যমুনা কী তীর, শ্ৰীশ্ৰী
গণেশ মহিমা, শালগিরার ডাকে, নীলছবি, বন্দোৱস্তী, গ্ৰাম্য বাংলা, মিলুর জন্যে, যাবজ্জীৱন,
সিধু কাণুৰ ডাকে, কবি বন্দ্যঘটী গাঞির জীৱন ও মৃত্যু, আই.পি.সি.৩৭৫, প্ৰতি চুয়ান্ন
মিনিটে, ৬ই ডিচেম্বরের পর, কৃষ্ণা দ্বাদশী, সাম্প্ৰতিক, ইটের পর ইট, বেনে বউ, স্তনদায়িনী
এবং অন্যান্য গল্প, লায়লী আসমানের আয়না, ঘোরানো সিঁড়ি, আঁধাৰমানিক, চোট্টি মূণ্ডা
এবং তার তীর, মুখ, বায়স্কোপের বাক্স ইত্যাদি৷
ঢাকাত জন্ম হোৱা মহাশ্বেতাৰ গোটেই পৰিয়ালটোৱেই আছিল সাহিত্য আৰু শিল্পৰ লগত
জড়িত৷ দেউতাক মনিশ ঘটক আছিল কবি আৰু উপন্যাসিক৷ তেখেতৰ খুড়াৱক ঋত্বিক ঘটকৰ নাম কথাছবি জগতৰ লগত পৰিচিত সকলোৰে চিনাকী (নাগৰিক, অযান্ত্ৰিক,
সুৱৰ্ণৰেখা, মেঘে ঢাকা তাৰা, তিষ্টা একটি নদীৰ নাম খ্যাত)৷ তেখেতৰ মাকেও লেখা পঢ়া কৰিছিল৷ মামাৱকহ’তো কম নাছিল৷
শঙ্খ চৌধূৰীৰ নাম নিপুণ ভাস্কৰ (Sculptor) হিচাপে বিখ্যাত৷ আনজন মোমায়েক শচীন চৌধূৰী
আছিল Economics and Political Weekly নামৰ পত্ৰিকাখনৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সম্পাদক৷ বিশ্বভাৰতী
বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা ইংৰাজী বিভাগত স্নাতক হোৱাৰ পিছত মহাশ্বেতাই কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ
পৰা স্নাতকোত্তৰ হয়৷ তেখেতৰ স্বামী বিজন ভট্টাচাৰ্য গণনাট্য সংঘৰ লগত জড়িত এজন নামকৰা
নাট্যকাৰ আছিল৷ ১৯৫৯ চনত তেওঁলোকৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়৷ তেওঁলোকৰ পুত্ৰ নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য
বাংলা ভাষাৰ এজন যশস্বী উপন্যাসিক৷
মহাশ্বেতাই বিজয়গড় কলেজত অধ্যাপনা কৰিছিল৷ সেই কলেজখনত এসময়ত কামকৰা মহিলাসকলৰ
কলেজ আছিল৷ মহাশ্বেতাই লোধা আৰু চাবাৰ নামৰ দুটা ট্ৰাইবেল ফৈদৰ বাবে কৰা কামে তেখেতলৈ
স্বীকৃতি আনিছিল৷ উদ্যোগীকৰণৰ বিৰুদ্ধে আৰু অৰন্যৰ সপক্ষে তেওঁৰ বক্তব্য আছিল সৱল
আৰু পৰিষ্কাৰ৷ বিভিন্ন সামাজিক কামত মহাশ্বেতা মৃত্যুৰ সময়লৈকে জড়িত হৈ আছিল৷
সাহিত্য একাডেমী, পদ্মশ্ৰী, পদ্মবিভূষণ, জ্ঞানপীঠ, ৰমণ মেগচেচে, বঙ্গবিভূষণ, সাহিত্যব্ৰহ্মা
আৰু ২০১৪ চনত তেখেতক প্ৰথম মামণি ৰয়চম গোস্বামী বঁটাৰে সন্মানিত কৰা হৈছিল৷
২০০৬ চনত, বাংলা গল্পকাৰ জয়ন্ত দে’ দাদাই মোক এবৰ কলেজ ষ্ট্ৰীট আৰু কফি হাউচলৈ
লৈ গৈছিল৷ সেইদিনাই তেখেতে মহাশ্বেতাৰ "হাজাৰ চুরাশির মা" আৰু "অরণ্যের অধিকার" কিতাপদুখন
মোক উপহাৰ দিছিল৷ আজি এই মুহুৰ্ত্তত মোৰ হাজাৰ চুৰাশীৰ সুজাতা আৰু অরণ্যের অধিকার
উপন্যাসখনৰ মুল চৰিত্ৰ বীৰসা মু্ণ্ডাৰ সংগ্ৰামৰ কথা মনত পৰিছে যি মহাশ্বেতাই অমৰ কৰি
গ’ল৷
মহাশ্বেতাৰ মৃত্যু নহয়, কাৰণ,
That cannot be forgotten
What Mahasweta has written!
তেখেতলৈ মোৰ শ্ৰদ্ধাঞ্জলী জনলোঁ৷
